هفتمین نشست از سلسه نشست های شبهای حوزه

فرآیند اصلاح حوزه در نگاه شهید صدر

با حضور حجت الاسلام و المسلمین موذنی

هفتمین نشست از سلسه نشست های شبهای حوزه در تاریخ  7/9/1403 با عنوان فرآیند اصلاح حوزه در نگاه شهید صدر با حضور حجت الاسلام و المسلمین موذنی برگزار گردید. در ادامه گزارشی از محتوای جلسه را مطالعه خواهید کرد.

علی اکبری مجری برنامه در ابتدای جلسه، به منابع موجود و مرتبط با موضوع نشست اشاره کرده و از آثاری که تاکنون منتشر شده است نانم برد، مانند : مقاله اصلاح حوزه در نگاه شهید صدر، مقاله تحول حوزه از منظر شهید صدر و کتاب حوزه و بایسته ها. مجری در ادامه اشاره کرد که تا زمانی که مخاطب از وضعیت سیاسی-اجتماعی نجف خصوصا حوزه علمیه آن، آگاهی نداشته باشد، درک کامل و صحیحی از مطالب و اقدامات شهید صدر برای او شکل نمیگیرد. حوزه نجف در آن زمان، از حیث کنشگری اجتماعی-سیاسی بشدت بی رمق و منفعل است. عالمان و روحانیون، ورود به عرصه های جدید دانشی و کنشی را دون شان صنفی روحانیت میدانند. علاوه بر اینها معیشت و وضعیت رشد تحصیلی آنها نیز با آفت ها و افت هایی مواجهه است.

در این وضعیت است که شهید صدر اظهار میکند، جهان اسلام تحت نفوذ تمدن غرب قرار گرفته و اگر اقدامی نکنیم، امت اسلامی هم نخواهیم داشت. لذا ایشان در خصوص حوزه علمیه طرح مرجعیت صالح و تغییر در روش و مواد آموزشی را مطرح میکنند. در خصوص طرح تحول شهید صدر هم نکته ای که حائز اهمیت است، رویکرد و شخصیت ایشان است که باعث شده تا مورد کمتر تهاجم و انتقاد طیف سنتی ها قرار بگیرد. شخصیت علمی بالا، و رویکرد اصلاحی که نه تراث را تضعیف و مورد تهاجم قرار میدهد، بلکه معتقد است باید آن را حفظ ولی ارتقا داد از ویژگی های شهید صدر است.

اکبری در انتها اشاره کرد، که علاوه بر بیانات شهید صدر با موضوع حوزه و روحانیت، لازم است اقدامات ایشان را هم بصورت تفصیلی و با رویکرد تحلیلی تبیین و مطرح شود. اقداماتی همچون تالیف کتاب های درسی جدید، تاسیس مدرسه، تربیت شاگردان و اعزام آنها به مناطق مختلف، ایده ساختن منزل مسکونی برای طلاب، و... که هر کدام نقطه عطفی در تاریخ نجف محسوب شده و برکات و نتایج اجتماعی گسترده ای داشته اند.

حجت الاسلام موذنی در قسمت دوم برنامه، صحبت هایشان را اینگونه آغاز کردند که : در مورد شخصیتی صحبت میکنیم که در نظام اعتباری حوزه در سطح بالایی بوده است و میخواهیم فرآیند اصلاح حوزه را از نگاه ایشان طرح و اقداماتی که کردند را مطرح کنیم. موذنی محتوایی سخنانش را به دو بخش اندیشه و سیره تقسیم کرد. او در بخش اول تاکید داشت که حوزه نماینده طبیعی و به نوعی انحصاری دین است، لذا حوزه در قبال آن سه وظیفه دارد : 

• دین را بیان کند بگونه ای که در زندگی دنیایی و آخرتی ما معنا پیدا کرده و محسوس باشد
• دفاع نطری از دین داشته باشد در مقابل شبهات موجود
• دین را اقامه کند و به تعبیری آن را حفظ کند 

موذنی در ادامه بیان داشت که با این نگاه است که شهید صدر به آسیب شناسی و طرح پیشنهادات اصلاحی میپردازند. شهید صدر معتقد است هم باید درک فردی حوزویان تغییرکند و به تهذیب نفس بیش از پیش اهتمام بورزند و هم در درک تکلیفی شان تحولاتی ایجاد کنند تا بتوانند در جامعه خودشان اثر گذار باشند. با این نگاه است که می فهمیم شیوه های سنتی و مرسوم حوزوی در تبلیغ مانند موعظه، در تحصیل بسنده کردن به مباحث کلامی قدیم، و... کافی نیست چرا که در راستا و هم سو با تحولات اجتماعی و اقتضائات انسان معاصر پیش نمی رود.

موذنی در بخش دوم به اقدامات عملی ایشان اشاره کردند و گفتند، اقدامات ایشان را میتوان در موارد ذیل خلاصه کرد :

• اصلاح ساختاری مرجعیت حوزه با اقداماتی همچون تاسیس جماعه العلما، طرح مرجعیت صالحه، اعزام و مشخص کردن وکلای خاص در مناطق مختلف، ارتباط شخصی گسترده با عموم مردم و مقلیدین در ساعت های مختلف شبانه روزی و...
• اصلاح ساختار اجتماعی حوزه علمیه با فعالیت هایی مانند : تاسیس کتابخانه های آیت الله حکیم، توسعه مدارس در مناطق مختلف عراق ولبنان، حضور در مجمع ادبای نجف، تاسیس حزب الدعوه، و... 
• اصلاح ساختار آموزشی حوزه
• اصلاح، تکمیل و ترمیم دستگاه معرفی و دانشی حوزه با تالیف آثاری همچون حلقات، اسس المنطقیه، و...
• اصلاح ساختار نیروی انسانی و طرح نظام خدمات حوزه به تناسب فضای آموزشی و نیازهای نیروی انسانی. مانند جذب و تربیت نخبگان خاص، تهیه امکانات رفاهی-بهداشتی ویژه طلاب در اسکان آنها و...
• اصلاح ساختار تبلیغی حوزه
• اصلاح ساختار اداری و مالی حوزه

هم‌رسانی

---

مطالب مرتبط