حوزه قم
به مناسبت 12 بهمن سالگرد مرحوم آیت الله صافی گلپایگانی
میراثدار استقلال مرجعیت دینی در قم
ما میدانیم مراجعی بودند که پس از همراهی با نهضت اسلامی، به تدریج و به دلایلی که هم آنها برای آقای گلپایگانی و آقای صافی هم مهم بود، از نهضت جدا شدند، اما خط این دو بزرگوار، هم پیش و هم پس از انقلاب، در مسیر همراهی با مردم و ماندن در متن تحولات همراه با نظارت و انتقاد بود.
تحلیلی از نگرانی های رهبر کبیر انقلاب اسلامی پس از تشکیل حکومت دینی
امام خمینی: امروز عملکرد ما را پای اسلام حساب می کنند
یکی از نگرانیهای حضرت امام(ره) نگرانی از «حیثیت اسلام» در نظام جدید بود. این نگرانی پس از گذشت حدود 5 ماه از پیروزی انقلاب، در کلام امام خود را نشان داد و در حالی که در چند ماه نخست، «امید به آینده» همه را سرشار از نشاط ساخته بود، ولی با گذشت یک دوره کوتاه، نگرانی های جدی آن هم در سطح رهبری انقلاب، آشکار گردید.
تحلیل سیره مدیریتی «آیت اللهِ موسس» در گفت و گو با رسول جعفریان
جعفریان: مصلحت سنجی و مدارای آیت الله حائری برای بقای نهاد حوزه لازم بود
حاج شیخ عبدالکریم، آیتالله بروجردی و امام خمینی(ره) با وجود تفاوت عملکردشان در برابر حکومت پهلوی، بازتاب بخشی از مسائل زمان خود هستند. آنها از لحاظ دینی و فقهی، مستندات خود را در برخورد با مسائل زمان داشتند. حاج شیخ در روزگار سختی میزیست و باید دستاورد اصلی خود در تأسیس حوزه علمیه و مصلحت کلی این نهاد را مراعات میکرد.
روایتی از تشييع پیکر آیتالله حائرىیزدی
سدی که شکسته شد؛ حضور گسترده زنان با حجاب در تشییع جنازه حاج شیخ
بعد از ارتحال حاج شیخ عبدالکریم، زنان به بهانه شرکت در مراسم تشییع آن مرحوم، به خیابانها ریختند و براى اولین بار در خیابانها و مجامع عمومى، زنان با حجاب کامل و چادر و در قالب یک اجتماع بزرگ، دیده شدند و از آن به بعد هم سد شکسته شد.
روزشمار زندگی و زمانه حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی
9 بهمن سالروز وفات مؤسس حوزه علمیه ی قم، آیت الله حاج عبدالکریم حائری یزدی است. شاید معروف ترین و جاودانه ترین اثر زندگی ایشان، همان تأسیس حوزه علمیه قم باشد که زمینه ساز خیرات و آثار معنوی فراوان در حوزه ی تحصیل و تدریس علوم دینی شد.
چرا آیت الله حائری یزدی با اعتراض حاجآقا حسین قمی در مسئله حجاب همراهی نکرد؟
«مرحوم آیت الله سیدجواد مدرسی» در بخشی از کتاب «نجوم السرد بذکر علماء یزد» به روش خاص و منحصر به فرد مرحوم آیت الله حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی در رابطه با رضاشاه اشاره کرده است.
دغدغه ای که ناکام ماند؛
مخالفت امام خمینی با حمایت مالی دولت و نهادهای انقلابی از حوزه علمیه
نظر من همان است که قبلاً کِراراً گفته ام: من با این تشریفات مخالفم، و برای حوزۀ علمیه مضر می دانم. اساسْ اسلام و تحصیل است که با این نحو زیاده رویها منافی است.
تعدد مراجع، برگ برنده جهان تشیع
به نظر میرسد که سنخ روانی هر کدام از مراجع نیز در مواجهه با فعالیتهای سیاسی و انقلابی متفاوت بوده است. برخی روحیه مبارزات اجتماعی داشتهاند و برخی چنین روحیاتی را نداشتند. این البته یکی از برگهای برنده جهان تشیع است که تعدد مراجع، میتواند مطابق با سنخهای مختلف روحی نیز باشد
گزارشی از سلسله نشست های دوره حوزه صد ساله با حضور دکتر فراتی؛
فراتی: حوزه قم در عصر تاسیس تلاش می کرد خود را از درون احیا کند
حوزه علمیه قم در عصر بازتاسیس توسط آیت الله حائری خسته و شکست خورده در جریان مشروطه دچار خصلت گنوسی شده بود بدین معنا که با نا امید شدن از تحول جهان خارج به دگرگونی درونی دست زده بود وتلاش میکرد خود را از درون احیا کند.
دیدار میرزای اصفهانی با آیت الله حجت و ماجرای تاسیس مدرسه «حجتیه»
مرحوم میرزا مهدی اصفهانی در سفر به قم و اقامت کوتاه در این شهر دیدارهایی با عالمان روحانی این شهر داشت. یکی از این دیدارها ملاقات با آیت الله سید محمد حجت کوه کمرهای یکی از مراجع ثلاث بود.
به مناسبت سالروز آیت الله خوانساری
سید احمد خوانساری: اگر قرار باشد حکم تکفیر بدهیم، شماها را باید تکفیر کنیم که در مملکت چیزی پیدا نمیشود؛ مردم نان و گوشت ندارند
مشی آیتﷲ خوانساری به گونهای بود که هم مورد اعتماد روحانیت قرار گرفت و هم حاکمیت به او دل سپرد. این ویژگی کافی بود تا وی حلقه واسطهای میان این دو نهاد قدرتمند قرار گیرد.
خاطره ای از آیت الله شبیری زنجانی؛
مقایسه درس آیت الله حجت با درس آیت الله بروجردی
آیت الله شبیری زنجانی می گوید: با اینکه بیان آقای بروجردی طبق صناعت و ضابطه اصطلاحات متداول نبود ولی درس ایشان، از درس آقای حجت، خیلی دقیق تر، تدبری تر، پخته تر و قوی تر بود.
گزارشی از نشست دوره ای حوزه صد ساله با حضور حجت الاسلام پورمحمدی؛
پورمحمدی: حوزه علمیه قم بسترساز تجربه حکمرانی در دوران معاصر است
پور محمدی در این جلسه با بیان اینکه؛ مسئله حکمرانی از حساس ترین و مهم ترین مسائل اجتماعی است گفت: کارویژه اصلی حوزه تبلیغ یعنی هدایت و ارشاد و راهنمایی مردم است.
گزارشی از نقش میرزا محمد فیض قمی در تأسیس حوزه علمیه قم
در سال ۱۳۴۰(هـ.ق) آیتالله فیض برای بسط علوم و توسعه این تشکیلات و ایجاد نهضت علمی مصمّ دست یاری دراز کرده و از علماء در قم تقاضای کمک مینماید و بالاخره از حضرت آیتالله العظمی آقای حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی (قدس سره) که تا آن وقت در شهر اراک بودند برای اقامت در قم کتباً دعوت به عمل آوردند تا رونق بیشتری به حوزه قم ببخشند.
زعامت آیت الله بروجردی و نوسازی نهاد مرجعیت
نهاد مرجعیت با نوسازی که توسط آیتالله بروجردی یافت، دوره نویی در ایفای نقشهای جدید پیدا کرد و امید آن بود که با گامهای پس از ایشان، مسیر تکامل را تداوم بخشد.
آیتاللهالعظمی حاجشیخ عبدالکریم حائرییزدی و تعامل با عرصه سیاست ایران؛
صبر و تدبیر در دوره استیلای استبداد و استعمار
برخلاف نظریاتی در خصوص عدم مداخله آیتالله حائری در امور سیاسی ابراز شده است، ایشان به منظور بقای حوزه علمیه قم، در برابر دخالت مأموران حکومتی در امور حوزه- که امری سیاسی محسوب میگشت- به شدت ایستادگی و از آن دفاع میکرد و هرگز اجازه نمیداد که وزارت معارف و اوقاف و دیگر دستگاههای دولتی در امور حوزه مداخلهای داشته باشند.
حوزه علمیه قم در عصر آیت الله موسس؛
شیخ عبدالکریم حائری: ظلم می رود و شما می مانید
اتفاقاتی که در آن دوره رخ داد میتوانست قم را بیش از گذشته با مسایل سیاسی درگیر سازد، اما وجود حائری مانع از سیاسی شدن حوزه شد. مشی حائری در قبال حوادث آن دوره همانند فتاوای شرعیاش به شدت احتیاط آمیز بود و همچنان که کمتر با قرآن استخاره میکرد و بیشتر تأمل مینمود به قول شریف رازی، روشی برگزید «تا هم شاکیان اقناع شوند و هم دولتیان، خوشحال گردند»
سالهای نخستین حوزه علمیه قم به روایت روزنوشتهای یک طلبه
کتاب «سرگذشت فردی ناشناخته» اثر شیخ محمد حجتی بروجردی، از معدود خودنوشتهای روحانیان، در سالهای آغازین تأسیس حوزه علمیه قم است. این کتاب بخشی از حیات اجتماعی طلاب در سالهای نخست بازتأسیس حوزه علمیه قم را روایت کرده است.
به مناسبت یکصدمین سالگرد بازتأسیس حوزه علمیه قم
بررسی کنش فرهنگی-سیاسی آیت الله موسس در دوران زعامت حوزه قم
آیتالله شیخ عبدالکریم حائری، صاحب بینش سیاسی عمیق بوده و میتوان ایشان را یک نوع کنشگر سیاسی خاموش با سیاست سکوت به حساب آورد که با بردباری و دوراندیشی، حوزه قم را تأسیس کرد، ولی چون شرایط روز را برای ورود مستقیم به عرصه سیاسی فراهم نمیدید، تمام همّ و غم خود را روی تأسیس و حفظ حوزه گذاشت و با این کار مهمترین کانون برای ایفای نقش اجتماعی و فرهنگی و سیاسی را پایهگذاری کرد.
بررسی مناسبات آیتالله بروجردی و حاج آقا روحالله
حاج آقا روحالله مقام اول را در نزد آیتالله بروجردی پیدا کرد. آیتالله همیشه ایشان را در بهلوی خود مینشاندند و در مسائل مهم و خصوصاً سیاسی بدون مشورت با ایشان تصمیم نمیگرفتند.