12 فروردین‌ماه در گذار تاریخ

20 فروردین 1401

12 فروردین 1303 بیانیه مشهور آیات عظام عبدالکریم حائری یزدی، محمدحسین نائینی و ابوالحسن اصفهانی مبنی بر پایان غائله جمهوری‌خواهی رضاخان منتشر شد. در این بیانیه، نام‌بردگان به سفر رضاخان به قم و ملاقات جداگانه با آنان و اعلام انصراف از تصمیم قبلی در مورد جمهوری‌خواهی اشاره کرده‌اند. (بسترهای تأسیس سلطنت پهلوی، مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی، ص 383) 12 فروردین 1306 جمعیت «اتحاد اسلامی اصفهان» به رهبری حاج‌آقا نورالله اصفهانی تشکیل شد. هدف این جمعیت، ترویج دیانت و شعائر اسلامی بود. (اندیشه سیاسی و تاریخ نهضت حاج‌آقا نورالله اصفهانی، صص 223-226) 12 فروردین 1340 صدرالاشراف، رئیس مجلس سنا، اعلام کرد: پس از رحلت آیت‌الله العظمی بروجردی، تعیین جانشین ایشان بر عهده علما و روحانیت است. این در حالی است که پس از این رحلت، شاه با ارسال پیام‌های تسلیت برای مراجع نجف، تلاش کرد مرجعیت را از قم به نجف منتقل کند. (روزشمار 15 خرداد، دفتر ادبیات انقلاب اسلامی، ص 64) 12 فروردین 1340 با رحلت آیت‌الله بروجردی، روزنامه «کیهان» در گزارشی، از موقعیت ممتاز امام خمینی در بین روحانیان درجه اول قم خبر داد. (روزشمار زندگی امام خمینی، انتشارات عروج، ص 12) 12 فروردین 1342 جمعی از روحانیون اردبیل در تلگرافی به آیت‌الله گلپایگانی، فاجعه مدرسه فیضیه را تسلیت گفتند. (روزشمار انقلاب اسلامی در قم، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ص 49) 12 فروردین 1342 طلاب و روحانیان مدرسه قوام، اطلاعیه‌ای درباره برگزاری مراسم یادبود شهدای مدرسه فیضیه صادر کردند. (روزشمار انقلاب اسلامی در قم، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ص 49) 12 فروردین 1342 هیئت علمیه مدرسه وسطی در نجف اعلامیه‌ای درباره برگزاری مجلس یادبود شهدای مدرسه فیضیه صادر کرد. (روزشمار انقلاب اسلامی در قم، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ص 50) 12 فروردین 1344 سومین نامه سرگشاده مدرسین حوزه علمیه قم به هویدا مبنی بر استعلام وضعیت امام خمینی با امضای 55 نفر از مدرسین منتشر شد. (یاران صادق آفتاب، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ص 81) 12 فروردین 1356 سیدمهدی هاشمی، از نزدیکان آیت‌الله منتظری، به اتهام قتل حجت‌الاسلام شمس‌آبادی به سه بار اعدام محکوم شد. همچنین پنج نفر از همکاران وی به اعدام محکوم شدند. (هفت‌هزار روز تاریخ ایران و انقلاب اسلامی، بنیاد تاریخ انقلاب اسلامی، ص 707) 12 فروردین 1357 آیت‌الله میرزا ابوالفضل زاهدی قمی، از علمای برجسته قم و از شاگردان شیخ عبدالکریم حائری یزدی، دار فانی را وداع گفت. به همین مناسبت، حوزه علمیه و بازار شهر قم تعطیل شد. در مراسم تشییع این عالم، بیش از ده‌هزار نفر از مردم قم شرکت کردند. (روزشمار انقلاب اسلامی در قم، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ص 162) 12 فروردین 1357 درهای مدرسه فیضیه در مراسم تشییع جنازه یکی از علمای قم به صورت موقت باز شد. درهای این مدرسه از اواسط خرداد 1354 توسط مأموران رژیم پهلوی بسته شده بود. (یاران صادق آفتاب، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ص 128) 12 فروردین 1358 امام خمینی به مناسبت همه‌پرسی پیروزی جمهوری اسلامی، فرمودند: «صبح‌گاه 12 فروردین که روز نخستین حکومت الله است، از بزرگ‌ترین اعیاد مذهبی و ملی ماست. ملت ما باید این روز را عید بگیرند و زنده نگه دارند؛ روزی که کنگره‌های قصر 2500 سال حکومت طاغوتی فرو ریخت و سلطه شیطانی برای همیشه رخت بربست و حکومت مستضعفین که حکومت خداست، به جای آن نشست». (صحیفه امام خمینی، ج 6، ص 452)

شرکت آیت‌الله العظمی سیدمحمدرضا گلپایگانی در رفراندم جمهوری اسلامی در منزل شخصی

12 فروردین 1360 آیت‌الله محمدرضا مهدوی کنی از سوی امام خمینی(ر‌ه) به عنوان نماینده ایشان در هیئت حل اختلافات مسئولان کشور تعیین شد. دیگر اعضای این هیئت عبارت بودند از: آقایان شهاب‌الدین اشراقی نماینده بنی‌صدر، محمد یزدی نماینده آقایان بهشتی، هاشمی رفسنجانی و رجایی. (صحیفه امام خمینی، ج 14، صص 248-249)