گفتوگو
روایتی از فضاسازی مخالفین حضور آیت الله بروجردی در قم
واعظ شهیری در قم و در مدرسه فیضیه این تعبیر را به کار برد: «مگر از قم آدم قحط بود که از بروجرد سید ریشحنایی و انگلیسی به قم بیاورید؟».
علیدوست: تفکیک دو مکتب به نام های نجف و قم کار سختی است
سیاری از کسانی که در قم حوزه موفق داشتند و دارند، از دستپروردگان مرحوم آیتﷲ خویی هستند. اگر آیتﷲ خویی را سنبل مکتب نجف بدانیم، شاگردان ایشان در قم هستند. یا طیف وسیعی از کسانی که در زمان دیکتاتوری صدام در قم تحصیل کردهاند، امروز در نجف صاحب کرسی و درس هستند. همه اینها کار تفکیک جغرافیایی و اقلیمی دو مکتب را سخت کرده است.
روایت امام از بی رغبتی حاج شیخ به ریاست بر حوزه
آیت الله شبیری زنجانی درباره بی رغبتی آیت الله شیخ عبدالکریم حائری به ریاست بر حوزه از قول امام خمینی خاطره ای نقل کرده است.
سیدرضی شیرازی: آقای بروجردی تاکید داشت از حکومت پول نگیرد، حتی برای ساخت مسجد اعظم کمک شاه را قبول نکرد
. آقای بروجردی این مسجد اعظم را که شروع به ساختن کرد ـ این قصه مال چهل و پنج یا چهل و چهار سال پیش است ـ شاه یک چک یک میلیونی برای آقا فرستاد که کمک به مسجد بکند. ایشان این چک را قبول نکرد و فرمود این مسجد را مردم میسازند.
واعظی: ویژگی مهم امروز حوزه قم، «تقویت وجه اجتماعی» است
احمد واعظی معتقد است: حوزه اکنون که صد سال از تأسیس آن می گذرد، حوزه ای است که به لحاظ کمی بسیار گسترش پیدا کرده و کار ویژه های بسیار متکثری یافته و همین امر سبب شده تا خروجی های امروز حوزه به خصوص در عرصه «مجتهد پروری» و «فقیه پروری» در مقایسه با خروجی های محدود گذشته در مواردی ناموفق باشند و به کمال یافتگی یا بلوغ مورد انتظار دست نیابد.
آیت الله بروجردی: باید انصاف داشت، برو پیش طالقانی
شاید طبیعی باشد که اختلاف نظر بین دو نفر در مسئله ای به جنبه ها و موضوعات دیگر نیز سرایت کند اما موضع آیت الله بروجردی در خصوص آیت الله طالقانی با وجود اختلافات سیاسی جالب است.
ناگفته هایی از زندگی و سلوک اجتماعی شیخ عبدالکریم حائری
آقا رفتند روی پله دوم منبر نشستند. همه هم جمع شدند و ساکت نشستند. با صدای بلند شروع کرد بسم الله گفت، مقدماتی گفت، بعد گفت: من در دو سؤال واقعاً گیرم و نمیتوانم برای خودم جواب پیدا کنم. یکی اینکه چرا یک حکومتی دنبال لباس مردم میرود؟ لباس بلند، کوتاه، چه فرق میکند؟ این اصراری که اینجوری بپوشید، آنجوری نپوشید؛ برای چیست؟ کجا را حل میکند؟ چه فلسفهای دارد این مسأله؟
جعفریان: مصلحت سنجی و مدارای آیت الله حائری برای بقای نهاد حوزه لازم بود
حاج شیخ عبدالکریم، آیتالله بروجردی و امام خمینی(ره) با وجود تفاوت عملکردشان در برابر حکومت پهلوی، بازتاب بخشی از مسائل زمان خود هستند. آنها از لحاظ دینی و فقهی، مستندات خود را در برخورد با مسائل زمان داشتند. حاج شیخ در روزگار سختی میزیست و باید دستاورد اصلی خود در تأسیس حوزه علمیه و مصلحت کلی این نهاد را مراعات میکرد.
سدی که شکسته شد؛ حضور گسترده زنان با حجاب در تشییع جنازه حاج شیخ
بعد از ارتحال حاج شیخ عبدالکریم، زنان به بهانه شرکت در مراسم تشییع آن مرحوم، به خیابانها ریختند و براى اولین بار در خیابانها و مجامع عمومى، زنان با حجاب کامل و چادر و در قالب یک اجتماع بزرگ، دیده شدند و از آن به بعد هم سد شکسته شد.
تعدد مراجع، برگ برنده جهان تشیع
به نظر میرسد که سنخ روانی هر کدام از مراجع نیز در مواجهه با فعالیتهای سیاسی و انقلابی متفاوت بوده است. برخی روحیه مبارزات اجتماعی داشتهاند و برخی چنین روحیاتی را نداشتند. این البته یکی از برگهای برنده جهان تشیع است که تعدد مراجع، میتواند مطابق با سنخهای مختلف روحی نیز باشد
دیدار میرزای اصفهانی با آیت الله حجت و ماجرای تاسیس مدرسه «حجتیه»
مرحوم میرزا مهدی اصفهانی در سفر به قم و اقامت کوتاه در این شهر دیدارهایی با عالمان روحانی این شهر داشت. یکی از این دیدارها ملاقات با آیت الله سید محمد حجت کوه کمرهای یکی از مراجع ثلاث بود.
مقایسه درس آیت الله حجت با درس آیت الله بروجردی
آیت الله شبیری زنجانی می گوید: با اینکه بیان آقای بروجردی طبق صناعت و ضابطه اصطلاحات متداول نبود ولی درس ایشان، از درس آقای حجت، خیلی دقیق تر، تدبری تر، پخته تر و قوی تر بود.
امام خمینی: کسی که ولایت فقیه را قبول ندارد و به من فحش می دهد، مهدورالدم نیست
یکی از اعضای انجمن اسلامی دانشجویان در ایتالیا بود، نزد من آمد و اطلاع داد که میخواهد به پاریس برود و به «مقاومت»! ملحق شود و پس از جلب اعتماد سران آن بنیصدر را «ترور» کند!... البته او در ضمن از من به عنوان یک روحانی، «مجوز شرعی» میخواست
نقش حوزه علمیه قم در قانونگذاری، پیش از انقلاب اسلامی
در زمان رضا شاه، با اینکه وی شخصاً علاقه ای به قوانین اسلامی نداشت، ولی فقها ساحت و صحنه تقنین را به دست گرفتند و در قالب کمیسیونی به تدوین قانون مدنی پرداختند.
ناگفتههای آیت الله گلپایگانی از تاریخ حوزه علمیه قم
وقتی حاج شیخ در قم ماندگار شدند به مرحوم آقا نامهای نوشتند و گفتند که شما هم به قم تشریف بیاورید و اگر نان جویی باشد با هم هستیم و انشاءالله به شما بد نمیگذرد.
ماجرای «بوق شیطان» و استفتا از آیت الله بروجردی درباره «بلندگو»
ما بلندگو را که آوردیم گذاشتیم در مسجد سید، یک عده شروع کردند به بدگویی که این بوق شیطان است و اصلا مسجد را نجس کردند. طوری شده بود که انجمن تبلیغات دینی و اعضایش کم کم در اذهان منفور شدند و مقدسین هم خیلی تلاش میکردند که اینرا بگویند. بالاخره این منجر شد به اینکه یک استفتایی بشود از مرحوم آیت الله بروجردی.
آیتالله شبیری میگفت پدر من که از شاگردان حاج شیخ بود، از بقای حوزه مأیوس بود
بعد از ارتحال شیخ عبدالکریم حائری و در حالی که نظر آیتالله اصفهانی این بود که نجف باید تقویت شود، علمای ثلاث جلسه گرفتند و گفتند باید آیتالله بروجردی را به قم بیاوریم و ایشان را به قم آوردند؛ با اینکه این هم فداکاری بزرگی میخواهد. کسی که یک جایی تدریس و مرجعیت دارد، معنا ندارد کسی را دعوت کند.
سید صدرالدین صدر، وصی شیخ عبدالکریم و پدر معنوی فداییان اسلام
همینطور است. اولا آقای صدر، یک شخصیت محترمی در جامعه متنفِّذ آن روز ایران داشتند، که اگر من هم جای آقای حائری بودم، برای اداره حوزه بعد از خودم، آقای صدر را انتخاب می کردم
آیا حوزه علمیه قم پس از انقلاب توانسته با تفکر مدرنیته ارتباط برقرار کند؟
دکتر سیدمحمود نجاتیحسینی، پژوهشگر مطالعات آکادمیک و مدیر گروه دین انجمن انسانشناسی ایران است. دکتر نجاتیحسینی در این گفتگو از آخرین وضعیت نهاد روحانیت در کسوت یک گروه مرجعیت اجتماعی، فرصتها و چالشهای پیشِروی این نهاد در جامعه امروز ایرانی میگوید. در ادامه مشروح این گفتگو از منظر شما میگذرد: اگر بپذیریم که هر نهاد اجتماعی برای پاسخگویی به یک نیاز شکل گرفته است و دیگر...
آیت الله بروجردی: از شما استدعا دارم به تهران بروید
آیت الله خوانساری میفرمایند که من رو به آیت الله بروجردی کردم و پرسیدم که به من امر میفرمایید؟ مرحوم آیت الله بروجردی با همان تأدب و روی اصول فرمودند: نه خیر من از شما استدعا میکنم.
جدیدترین مطالب
19 اسفندماه در گذر تاریخ
