روایتی از توجه آیت‌الله بروجردی به شهید نواب صفوی

13 دی 1400

یت‌الله علی احمدی میانجی، از اعضای جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و نماینده مجلس خبرگان رهبری، در 21 شهریورماه 1379 دار فانی را وداع گفت. وی در دوران حیاتش، در مرکز اسناد انقلاب اسلامی به روایت خاطرات خود پرداخت. آنچه در ادامه می‌خوانید بخشی از خاطرات آیت‌الله احمدی میانجی در رابطه با اختناق دوران رضاخان، اقدامات آیت‌الله بروجردی و حمایت‌های ایشان از جمعیت فدائیان اسلام و شهید نواب صفوی است.

روایت‌هایی از اختناق و ظلم‌های دوران رضاخان

آیت‌الله احمدی میانجی در بخشی از کتاب خاطرات خود که توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شده است، درباره اختناق و ظلم‌های دوران رضاخان می‌گوید: اواخر حکومت رضاخان به میانه آمدم. یکی از خاطراتی که به یاد دارم این است که روز عاشورا زیارت عاشورا را در منزل می‌خواندیم، در حیاط را از ترس نیروهای رضا خان بسته بودیم و در خلوت، زیارت عاشورا را می‌خواندیم.

به مردم فشارهای زیادی می‌آوردند. حتی اگر کسی می‌خواست کالای اندکی ولو دو کیلو پنیر را برای فروش به شهر بیاورد، می‌بایست در مدخل شهر مالیات بدهد و جواز بگیرد. کسی حق سوار شدن ماشین را نداشت مگر اینکه دارای جواز شهربانی باشد. مردم خیلی مرعوب شده بودند. از یک پاسبان یا ژاندارم زهره چاک می‌شدند.

ایام محرم کدخدای دهات به ژاندارمی پولی می‌داد تا مانع عزاداری مردم نشود. در شهرهای دور نیز وضع به همین منوال بود. در همان حال علما مجبور بودند عمامه‌ها را از سر بردارند. دو تن از علمای بزرگ تبریز را تبعید کرده بودند: چرا که آنها نفس می‌کشیدند و حرف می‌زدند.

اقدامات آیت‌الله بروجردی در جهت تقریب مذاهب اسلامی

آیت‌الله میانجی درباره اقدامات آیت‌الله بروجردی در جهت تقریب مذاهب اسلامی می‌گوید: تقریب بین المذاهب الاسلامیه توسط آقای بروجردی ایجاد شد. آشیخ محمد تقی قمی از طرف آقای بروجردی به قاهره رفته و آنجا مانده بود. در دانشگاه الازهر قاهره برای او احترام قائل بودند. او شیعه و اهل قم بود و در قاهره مطرح کرده بود که عده‌ای برای تقریب مذاهب باشند.

این مسئله، تا این حد که حرف همدیگر را بفهمند و گوش کنند، کتاب‌های یکدیگر را بخوانند دنبال می‌شد. حتی آنجا شیخ سلیم که مفتی اعظم مصر بود گفته بود: تقلید از علمای شیعه اشکال ندارد. خیلی سرو صدا کرد. او فتوا داد که تقلید از آقای بروجردی مانعی ندارد. و آن فتوا ثمره همین تقریب مذاهب بود.

حمایت آیت‌الله بروجردی از فدائیان اسلام

آیت‌الله میانجی درباره حمایت‌های آیت‌الله بروجردی از فدائیان اسلام می‌گوید: رژیم پهلوی از فدائیان اسلام و نواب خیلی می‌ترسید. این شجاعتی بود که نواب به فدائیان داده بود. فدائیان مرید و خواهان نواب بودند. رژبم نسبت به نواب سوءظن داشت. می‌گفتند پول از کجا می‌گیرد؟ چه کاری انجام می‌دهد؟ بعد از شهادت نواب معلوم شد اگر او دو سه تومان می‌خواست به یکی از دوستانش نامه می‌نوشت که دو سه تومان به من قرض بده.

آقای بدلا که از اقوام عبدالحسین واحدی هم بود می‌گفت که آقای بروجردی نسبت به فدائیان توجه داشت. حتی شهریه آنها را هم می‌فرستاد. من خودم شهریه آنها را به تهران می‌بردم. اما رژیم با اعدام فدائیان، آقای بروجردی را غافلگیر کرد چون ایشان می‌گفت: تا شاه نیاید نمی‌توانند نواب را اعدام کنند. آن موقع هم شاه تهران نبود. بعد از اعدام فدائیان، مطلع شدیم که شبانه از شاه حکم اعدام آنها را گرفته بودند.