12 خردادماه در گذر تاریخ

23 خرداد 1401

12 خرداد 1303 آیت‌الله سیدحسن مدرس در جلسه مجلس شورای ملی پنجم با اعتبارنامه علی دشتی، نماینده ساوه، به علت ارتباط با عمال انگلیس، مخالفت کرد. (روزشمار تاریخ ایران از مشروطه تا انقلاب اسلامی، نشر گفتار، ص 133) 12 خرداد 1305 کمیسیونی با شرکت آیات عظام از جمله شهید مدرس، سیدمحمد بهبهانی و امام جمعه تهران در مجلس برای مسئله قبرستان بقیع تشکیل شد. (روزشمار تاریخ ایران از مشروطه تا انقلاب اسلامی، نشر گفتار، ص 133) 12 خرداد 1342 براساس گزارش شهربانی بیرجند، آیت‌الله سیدعلی خامنه‌ای به علت تحریک مردم و صحبت درباره مسائل قم، بر روی منبر دستگیر شد. (روزشمار انقلاب اسلامی در قم، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ص 55)

آیت‌الله سیدعلی خامنه‌ای در سال‌های آغازین دهه 1340

12 خرداد 1342 حجت‌الاسلام فلسفی در سخنرانی خود در مسجد آذربایجانی‌های بازار و در شرایطی که اسدالله علم، نخست‌وزیر، ارتشبد عبدالحسین حجازی، رئیس ستاد ارتش، و سپهبد نصیری، رئیس شهربانی، در آن حضور داشتند، دولت را بابت عملکردش در چند ماه اخیر استیضاح کرد. (روزشمار 15 خرداد، دفتر ادبیات انقلاب اسلامی، صص 207-212) 12 خرداد 1342 حسن بدیعی، رئیس ساواک قم، در نامه‌ای به سرلشکر پاکروان، رئیس کل ساواک، خواستار جلوگیری از عزیمت امام خمینی به مدرسه فیضیه جهت سخنرانی روز عاشورا شد. (روزشمار 15 خرداد، دفتر ادبیات انقلاب اسلامی، ص 217) 12 خرداد 1342 ساواک که پیش‌بینی می‌کرد سخنرانی امام خمینی در روز عاشورا در مدرسه فیضیه سمت و سوی سیاسی داشته باشد و انتقادات شدید و بدون پرده، متوجه حکومت شود، دستور داد نیروهای امنیتی اطلاعاتی با همکاری نیروهای ارتش و شهربانی در شهر قم، مانوری با سر و صدای زیاد انجام دهند. (مظفر شاهدی، ساواک، مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی، ص 328) 12 خرداد 1342 بنا بر خواهش جمعی از بازاریان، بانک صادرات در روزهای تاسوعا و عاشورای حسینی، به‌رغم تعطیلی، شعباتی را به منظور واریز پول جهت کمک به تعمیر مدرسه فیضیه قم، اختصاص داد (هفت‌هزار روز تاریخ ایران و انقلاب اسلامی، بنیاد تاریخ انقلاب اسلامی، ص 148) 12 خرداد 1347 به خاطر نزدیک بودن سالروز 15 خرداد، ساواک تهران، دستوری برای ساواک قم صادر کرد؛ در نتیجه ساواک قم تدابیری برای مقابله با تحرکات در این روز پیش‌بینی کرد. (روزشمار انقلاب اسلامی در قم، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ص 99) 12 خرداد 1349 آیت‌الله سیدمحسن طباطبائی حکیم، رهبر شیعیان جهان، در 84 سالگی دار فانی را وداع گفتند. (روزشمار تاریخ ایران از مشروطه تا انقلاب اسلامی، نشر گفتار، ص 241) 12 خرداد 1349 به مناسبت رحلت آیت‌الله سیدمحسن طباطبائی حکیم، مدیر حوزه علمیه نجف، در ایران عزای ملی اعلام شد. (روزشمار تاریخ ایران از مشروطه تا انقلاب اسلامی، نشر گفتار، ص 241) 12 خرداد 1357 در پی توزیع اعلامیه در مدرسه خان قم، هفت نفر دراین‌باره دستگیر شدند. (روزشمار انقلاب اسلامی در قم، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ص 180) 12 خرداد 1358 امام خمینی در اطلاعیه‌ای سالروز قیام اسلامی 15 خرداد را برای همیشه عزای عمومی اعلام کردند. در این اطلاعیه از جمله چنین آمده است: با فرا رسیدن 15 خرداد، خاطره غم‌انگیز و حماسه‌آفرین این روز تاریخی، تجدید می‌شود؛ روزی که بنا بر آنچه که مشهور است، قریب به پانزده‌هزار نفر از ملت مظلوم و ستم‌کشیده ما به خاک و خون کشیده شد؛ روزی که طلیعه نهضت اسلامی این ملت شجاع و غیور گردیده است. (صحیفه امام خمینی، ج 8، ص 50) 12 خرداد 1362 آیت‌الله‌العظمی گلپایگانی در دیدار اعضای شورای سرپرستی صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران تأکید کردند: مردم ما به عشق دین در صحنه‌های سیاسی و اجتماعی انقلاب، مشارکت دارند. پس اعتماد آنان به صداوسیما تا آنجاست که این سازمان از خط دین فاصله نگیرد؛ ازاین‌رو باید فرهنگ اسلامی در صداوسیما حاکم باشد. (روزنامه جمهوری اسلامی، ش 1161، 14 خرداد 1362، ص 4)