ریشه های خودکامگی بر اساس تحلیل علامه طباطبایی در دهه 1330 شمسی

محمد حسین طباطبایی: طبع حکومت «فردی» منجر به خودکامه شدن حاکم می شود

جوامع بشری از "ترس" اینکه مبادا در اثر "تضعیف دولت" وقت، دولت‌های دیگر بر سر آنان بتازند، ناگزیر بودند به ظلم و جور دولت خود تن در دهند و با آن روش ظالمانه خو کنند و این "خو کردن به ظلم" نگذاشت تا بشر به راه حل فکر کند که اصلا حکومت "یک فرد خودکامه" بر همه افراد چرا؟ و چرا حکومت مردم بر مردم را طرح نریزند؟ 

آنان بجای فکر کردن در این باره، خود را سرگرم به مدح و ثنای همان دولت جائر و ظالم می‌کردند و موقعی که کارد به استخوان مردم می‌رسید، به شکایت از دولت می‌پرداختند و چه بسا آن پادشاه خودکامه، دستخوش هلاکت یا قتل می‌شد و پس از آن مردم احساس اختلال و وقوع هرج و مرج می‌کرده و ناگزیر "گردن کلفت" دیگری روی کار می‌آوردند و باز او هم تعدی و تحمیل را از سر می‌گرفت.

اجتماع بشری همواره چنین بود تا اینکه انسان‌ها فهمیدند که: 

طبع حکومت "یک فرد" بر جامعه همین است که او را "خودکامه" و مستبد می‌سازد.  

 

 

ترجمه تفسیر المیزان. ج۳. ص۲۲۷ علامه طباطبایی فلسفه اسلامی صدسالگی حوزه دیکتاتوری حکومت

هم‌رسانی

---

مطالب مرتبط

• گزارش کاشف الغطا از منابع مالی حوزه در زمان شیخ عبدالکریم حائری
• تأملاتی در احتیاطات حاج شیخ عبدالکریم حائری
• ماجرای «بوق شیطان» و استفتا از آیت الله بروجردی درباره «بلندگو»
• گزارشی از نقش میرزا محمد فیض قمی در تأسیس حوزه علمیه قم
• «مکتب اجتهادی قم» و ویژگی های آن
• گزارشی از آئین رونمایی کتاب «تحولات فکری حوزه علمیه قم (۱۳۵۷_۱۳۰۱)
• سیدرضی شیرازی: آقای بروجردی تاکید داشت از حکومت پول نگیرد، حتی برای ساخت مسجد اعظم کمک شاه را قبول نکرد
• ارتباط ویژه شهید اندرزگو با سید محمود مجتهدی سیستانی