ریشه های خودکامگی بر اساس تحلیل علامه طباطبایی در دهه 1330 شمسی

محمد حسین طباطبایی: طبع حکومت «فردی» منجر به خودکامه شدن حاکم می شود

جوامع بشری از "ترس" اینکه مبادا در اثر "تضعیف دولت" وقت، دولت‌های دیگر بر سر آنان بتازند، ناگزیر بودند به ظلم و جور دولت خود تن در دهند و با آن روش ظالمانه خو کنند و این "خو کردن به ظلم" نگذاشت تا بشر به راه حل فکر کند که اصلا حکومت "یک فرد خودکامه" بر همه افراد چرا؟ و چرا حکومت مردم بر مردم را طرح نریزند؟ 

آنان بجای فکر کردن در این باره، خود را سرگرم به مدح و ثنای همان دولت جائر و ظالم می‌کردند و موقعی که کارد به استخوان مردم می‌رسید، به شکایت از دولت می‌پرداختند و چه بسا آن پادشاه خودکامه، دستخوش هلاکت یا قتل می‌شد و پس از آن مردم احساس اختلال و وقوع هرج و مرج می‌کرده و ناگزیر "گردن کلفت" دیگری روی کار می‌آوردند و باز او هم تعدی و تحمیل را از سر می‌گرفت.

اجتماع بشری همواره چنین بود تا اینکه انسان‌ها فهمیدند که: 

طبع حکومت "یک فرد" بر جامعه همین است که او را "خودکامه" و مستبد می‌سازد.  

 

 

ترجمه تفسیر المیزان. ج۳. ص۲۲۷ علامه طباطبایی فلسفه اسلامی صدسالگی حوزه دیکتاتوری حکومت

هم‌رسانی

---

مطالب مرتبط

• بهجت پور: در حوزه قم ایده بازگشت به قرآن معارض فقه محوری نبوده است
• آیت‌الله شبیری می‌گفت پدر من که از شاگردان حاج شیخ بود، از بقای حوزه مأیوس بود
• ناگفته هایی از زندگی و سلوک اجتماعی شیخ عبدالکریم حائری
• چرا مؤسس حوزه علمیه قم «سیدصدرالدین صدر» را برای جانشینی برگزید؟
• مقایسه درس آیت الله حجت با درس آیت الله بروجردی
• روایتی از فضاسازی مخالفین حضور آیت الله بروجردی در قم
• ناگفته‌های آیت الله گلپایگانی از تاریخ حوزه علمیه قم
• تأسیس حوزه علمیه‌ قم، پاسخی به «بحران بزرگ»