آیت‌الله بروجردی
روایتی از فضاسازی مخالفین حضور آیت الله بروجردی در قم
روایتی از فضاسازی مخالفین حضور آیت الله بروجردی در قم

واعظ شهیری در قم و در مدرسه فیضیه این تعبیر را به کار برد: «مگر از قم آدم قحط بود که از بروجرد سید ریش‌حنایی و انگلیسی به قم بیاورید؟».

ادامه مطلب


آیت‌الله بروجردی به روایت دانشنامه ایرانیکا
آیت‌الله بروجردی به روایت دانشنامه ایرانیکا

یکی از عواملی که به آیت‌الله بروجردی کمک کرد تا به مقام مرجعیت برسد، خلاقیتی بود که وی در  فقه به کار می‌بست. وی در قم حوزه‌ای تشکیل داد که در واقع ترکیبی از بهترین خصوصیات مکاتب اصفهان و نجف بود .

ادامه مطلب


گزارشی از آئین رونمایی کتاب «تحولات فکری حوزه علمیه قم (۱۳۵۷_۱۳۰۱)
نشست تخصصی نقد و بررسی کتاب در بنیاد قم پژوهی؛
گزارشی از آئین رونمایی کتاب «تحولات فکری حوزه علمیه قم (۱۳۵۷_۱۳۰۱)

نشست رونمایی از کتاب «تحولات فکری حوزه علمیه قم (1301-1357)» به همت مرکز اسناد انقلاب اسلامی قم و همکاری بنیاد قم‌پژوهی در محل این بنیاد برگزار شد.

ادامه مطلب


سه‌گانه‌ای برای شناخت چهره های موثر حوزه علمیه
مروری بر سه کتاب منتشرشده درباره‌ی حضرات آیات سیدمحمدتقی خوانساری، احمد خوانساری و علامه طباطبایی
سه‌گانه‌ای برای شناخت چهره های موثر حوزه علمیه

مسجد بالا سر حضرت فاطمه معصومه(س) محل تدفین بسیاری از عالمان برجسته‌ی شیعه است. در گوشه‌ای از این صحن، مرحوم علامه طباطبایی خفته است و در کنار ایشان، سید احمد خوانساری مدفون است. یک متر آن طرف‌تر، محل دفن آیت‌ﷲ سید محمدتقی خوانساری است. انتشارات انصاریان کتاب‌هایی را منتشر کرده و از این سه عالم جهان تشیع ذکر خیری کرده است. این کتاب‌ها به کوشش محمدتقی انصاریان خوانساری نگارش یافته است.

ادامه مطلب


علیدوست: تفکیک دو مکتب به نام های نجف و قم کار سختی است
گفتگوی تفصیلی با ابوالقاسم علیدوست پیرامون تاریخ مکاتب حوزوی
علیدوست: تفکیک دو مکتب به نام های نجف و قم کار سختی است

سیاری از کسانی که در قم حوزه موفق داشتند و دارند، از دست‌پروردگان مرحوم آیت‌ﷲ خویی هستند. اگر آیت‌ﷲ خویی را سنبل مکتب نجف بدانیم، شاگردان ایشان در قم هستند. یا طیف وسیعی از کسانی که در زمان دیکتاتوری صدام در قم تحصیل کرده‌اند، امروز در نجف صاحب کرسی و درس هستند. همه این‌ها کار تفکیک جغرافیایی و اقلیمی دو مکتب را سخت کرده است.

ادامه مطلب


ساواک: عموم علما و مدرسین، مخالف کمونیسم هستند ولی به دستگاه حاکمه کشور هم اعتقادی ندارند
نخستین سند تحلیلی ساواک - وضعیت حوزه علمیه قم در ۱۳۳۵
ساواک: عموم علما و مدرسین، مخالف کمونیسم هستند ولی به دستگاه حاکمه کشور هم اعتقادی ندارند

نخستین سند تحلیلی سازمان اطلاعات و امنیت رژیم پهلوی (ساواک) از وضع حوزه علمیه قم است

ادامه مطلب


سیدرضی شیرازی: آقای بروجردی تاکید داشت از حکومت پول نگیرد، حتی برای ساخت مسجد اعظم کمک شاه را قبول نکرد
خاطراتی ناگفته از آیت‌الله بروجردی؛
سیدرضی شیرازی: آقای بروجردی تاکید داشت از حکومت پول نگیرد، حتی برای ساخت مسجد اعظم کمک شاه را قبول نکرد

. آقای بروجردی این مسجد اعظم را که شروع به ساختن کرد ـ این قصه مال چهل و پنج یا چهل و چهار سال پیش است ـ شاه یک چک یک میلیونی برای آقا فرستاد که کمک به مسجد بکند. ایشان این چک را قبول نکرد و فرمود این مسجد را مردم می‌سازند.

ادامه مطلب


آیت الله بروجردی: باید انصاف داشت، برو پیش طالقانی
آیت الله بروجردی: باید انصاف داشت، برو پیش طالقانی

شاید طبیعی باشد که اختلاف نظر بین دو نفر در مسئله ای به جنبه ها و موضوعات دیگر نیز سرایت کند اما موضع آیت الله بروجردی در خصوص آیت الله طالقانی با وجود اختلافات سیاسی جالب است.

ادامه مطلب


میراث‌دار استقلال مرجعیت دینی در قم
به مناسبت 12 بهمن سالگرد مرحوم آیت الله صافی گلپایگانی
میراث‌دار استقلال مرجعیت دینی در قم

ما‌‌ می‌دانیم مراجعی بودند که پس از همراهی با نهضت اسلامی، به تدریج و به دلایلی که هم آنها برای آقای گلپایگانی و آقای صافی هم مهم بود، از نهضت جدا شدند، اما خط این دو بزرگوار، هم پیش و هم پس از انقلاب، در مسیر همراهی با مردم و ماندن در متن تحولات همراه با نظارت و انتقاد بود.

ادامه مطلب


جعفریان: مصلحت سنجی و مدارای آیت الله حائری برای بقای نهاد حوزه لازم بود
تحلیل سیره مدیریتی «آیت اللهِ موسس» در گفت و گو با رسول جعفریان
جعفریان: مصلحت سنجی و مدارای آیت الله حائری برای بقای نهاد حوزه لازم بود

حاج شیخ عبدالکریم، آیت‌الله بروجردی و امام خمینی(ره) با وجود تفاوت عملکردشان در برابر حکومت پهلوی، بازتاب بخشی از مسائل زمان خود هستند. آنها از لحاظ دینی و فقهی، مستندات خود را در برخورد با مسائل زمان داشتند. حاج شیخ در روزگار سختی می‌زیست و باید دستاورد اصلی خود در تأسیس حوزه علمیه و مصلحت کلی این نهاد را مراعات می‌کرد.

ادامه مطلب


تعدد مراجع، برگ برنده­ جهان تشیع
تعدد مراجع، برگ برنده­ جهان تشیع

به نظر می‌رسد که سنخ روانی هر کدام از مراجع نیز در مواجهه با فعالیتهای سیاسی و انقلابی متفاوت بوده است. برخی روحیه مبارزات اجتماعی داشته‌اند و برخی چنین روحیاتی را نداشتند. این البته یکی از برگهای برنده جهان تشیع است که تعدد مراجع، می‌تواند مطابق با سنخهای مختلف روحی نیز باشد

ادامه مطلب


مقایسه درس آیت الله حجت با درس آیت الله بروجردی
خاطره ای از آیت الله شبیری زنجانی؛
مقایسه درس آیت الله حجت با درس آیت الله بروجردی

آیت الله شبیری زنجانی می گوید: با اینکه بیان آقای بروجردی طبق صناعت و ضابطه اصطلاحات متداول نبود ولی درس ایشان، از درس آقای حجت، خیلی دقیق تر، تدبری تر، پخته تر و قوی تر بود.

ادامه مطلب


گزارشی از نقش میرزا محمد فیض قمی در تأسیس حوزه علمیه قم
گزارشی از نقش میرزا محمد فیض قمی در تأسیس حوزه علمیه قم

در سال ۱۳۴۰(هـ.ق) آیت‌الله فیض برای بسط علوم و توسعه این تشکیلات و ایجاد نهضت علمی مصمّ دست یاری دراز کرده و از علماء در قم تقاضای کمک می­‌نماید و بالاخره از حضرت آیت‌الله العظمی آقای حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی (قدس سره) که تا آن وقت در شهر اراک بودند برای اقامت در قم کتباً دعوت به عمل آوردند تا رونق بیشتری به حوزه قم ببخشند.

ادامه مطلب


زعامت آیت الله بروجردی و نوسازی نهاد مرجعیت
زعامت آیت الله بروجردی و نوسازی نهاد مرجعیت

نهاد مرجعیت با نوسازی که توسط آیت‌الله بروجردی یافت، دوره نویی در ایفای نقش‌های جدید پیدا کرد و امید آن بود که با گام‌های پس از ایشان، مسیر تکامل را تداوم بخشد.

ادامه مطلب


شیخ عبدالکریم حائری: ظلم می رود و شما می مانید
حوزه علمیه قم در عصر آیت الله موسس؛
شیخ عبدالکریم حائری: ظلم می رود و شما می مانید

اتفاقاتی که در آن دوره رخ داد می‌توانست قم را بیش از گذشته با مسایل سیاسی درگیر سازد،‌ اما وجود حائری مانع از سیاسی شدن حوزه شد. مشی حائری در قبال حوادث آن دوره همانند فتاوای شرعی­اش به شدت احتیاط‌ آمیز بود و همچنان که کمتر با قرآن استخاره می‌کرد و بیشتر تأمل می‌نمود به قول شریف رازی، روشی برگزید «تا هم شاکیان اقناع شوند و هم دولتیان، خوشحال گردند»

ادامه مطلب


بررسی کنش فرهنگی-سیاسی آیت الله موسس در دوران زعامت حوزه قم
به مناسبت یکصدمین سالگرد بازتأسیس حوزه علمیه قم
بررسی کنش فرهنگی-سیاسی آیت الله موسس در دوران زعامت حوزه قم

آیت‌الله شیخ عبدالکریم حائری، صاحب بینش سیاسی عمیق بوده و می‌توان ایشان را یک نوع کنشگر سیاسی خاموش با سیاست سکوت به حساب آورد که با بردباری و دوراندیشی، حوزه قم را تأسیس کرد، ولی چون شرایط روز را برای ورود مستقیم به عرصه سیاسی فراهم نمی‌دید، تمام همّ و غم خود را روی تأسیس و حفظ حوزه گذاشت و با این کار مهم‌ترین کانون برای ایفای نقش اجتماعی و فرهنگی و سیاسی را پایه‌گذاری کرد.

ادامه مطلب


بررسی مناسبات آیت‌الله بروجردی و حاج آقا روح‌الله
بررسی مناسبات آیت‌الله بروجردی و حاج آقا روح‌الله

حاج آقا روح‌الله مقام اول را در نزد آیت‌الله بروجردی پیدا کرد. آیت‌الله همیشه ایشان را در بهلوی خود می‌نشاندند و در مسائل مهم و خصوصاً سیاسی بدون مشورت با ایشان تصمیم نمی‌گرفتند.

ادامه مطلب


چرا آیت الله بروجردی برای زعامت حوزه به نجف نرفت؟
چرا آیت الله بروجردی برای زعامت حوزه به نجف نرفت؟

چنان که می دانیم آیت الله بروجردی دستگاه مرجعیت خویش را در قم مقدسه برپا داشتند و بعضا این پرسش مطرح بوده است که چرا ایشان در آن زمان برای مرجعیت و زعامت به نجف اشرف نقل مکان نکردند.

ادامه مطلب


امام خمینی: آقای بروجردی بیست سال دیر به قم آمد!
به مناسبت سالگرد مهاجرت آیت الله بروجردی به قم
امام خمینی: آقای بروجردی بیست سال دیر به قم آمد!

آنچه موجب هجرت آیت‌الله بروجردی به قم شد، درخواست مکرر علما و مراجع قم بود. خود آیت‌الله بروجردی می‌فرمودند: از همان زمانی که در بروجرد بودم، اَعلام قم، از جمله مرحوم آیت‌الله حاج شیخ عبدالکریم حائری، مرا به حضور در قم دعوت می‌کردند.

ادامه مطلب


جریان های فکری سیاسی حوزه علمیه قم، در سالهای ۱۳۴۰ تا ۱۳۵۷
جریان های فکری سیاسی حوزه علمیه قم، در سالهای ۱۳۴۰ تا ۱۳۵۷

نیروهای درون حوزه علمیه قم، در فاصله سال های 40 تا 50 شمسی، علیرغم اسلام محوری همه آنها، براساس نوع تفسیر خاص از قرآن و روایات و متأثر از عوامل سیاسی اجتماعی آن زمان، به سه جریان عمده تقسیم می شوند.

ادامه مطلب


1
2