حوزه قم
به مناسبت چهارم آبان سالگرد مرحوم علامه سید جعفر مرتضی؛
مهاجرت به قم، فصل جدیدی در زندگی سید جعفر مرتضی عاملی / تحلیلی از ویژگی های حوزه قم از زبان علامه
حوزه قم نسبت به حوزه نجف یک فضای نوپا و جدید محسوب میشد. حوزه قم از زمان شیخ عبدالکریم حایری قوام گرفت. زمانی که این حوزه شکل میگرفت بیشتر توجه بزرگان آن به نیازهای جامعه بود. بزرگان حوزه دقت داشتند که چه مسایل و مشکلاتی در جامعه است و به تناسب آن دروس و فعالیتهای علمی حوزه شکل میگرفت.
به روایت فضل الله محلاتی؛
نفوذ ساواک به جلسه سری روحانیون مبارز
یک نفر در بین ما نفوذی درآمده بود. وقتی مرا بردند قزلقلعه، بعد از مدتی معلوم شد که گزارش بعضی از جلسات ما آنجا توی پرونده من هست. ما تعجب کرده بودیم که خدایا این گزارشها از کجا آمده است؟!
خاطره ای از سیدعلی محقق داماد:
آقای مسجدشاهی گفت قم جای ما نیست، نمیتوانیم با اینطور زندگی بسازیم!
حاج شیخ از هر کسی که صلاحیتش را داشت، برای ماندن در قم و تقویت حوزه دعوت میکرد. برای اینکه بنیاد حوزه محکم شود. آشیخ محمدرضای مسجدشاهی آمد و یک مدتی هم در قم ماند. بعد یک مرتبه رها کرد و رفت اصفهان. از ایشان پرسیدند چرا قم را رها کردی و رفتی اصفهان؟ جواب نمیداد و علتش را نمیگفت.
وضعیت انتشار مطبوعات دینی در قم از سال ۱۳۱۳
گفتگویی که میخوانید شرح چگونگی تاسیس مجله مکتب اسلام و وضعیت انتشار مطبوعات دینی در قم از سال ۱۳۱۳ از زبان مرحوم سید هادی خسروشاهی است.
سکوت و اعتراض مرجعیت نسبت به تحولات سیاسی (1357-1342)
یرواند آبراهامیان و رسول جعفریان کوشیدهاند تا میان رفتارهای سیاسی سه نحله از مراجع تفکیک قائل شوند؛ در حالیکه رویکرد سیاسی فقها پس از درگذشت آیتﷲ بروجردی، بر نهج واحدی نبود؛ زمانی با اقتدار کامل در مقابل حاکمیت پهلوی قد علم میکردند و هنگامهای میرسید که به کنج عزلت و سکوت میخزیدند. این عدم ثبات سیاسی به ما میگوید که نمیتوان این مراجع بزرگوار را در تقسیمبندی دقیقی جای داد و تا رسیدن به ثبات سیاسی و رفتارهای منسجم در این وادی، راه بسیاری در پیش است. در این نوشتار مختصراً به چند نمونه از تغیر در رفتار سیاسی مراجع عصر پهلوی اشاره میکنیم.
به مناسبت اولین سالگرد درگذشت آیت الله حسن زاده آملی
فلسفه بدون کتمان؛ تغییر سنت تدریس فلسفه و عرفان در حوزه قم
صراحت بیان آیت الله حسن زاده در بیان مطالب عرفانی و فلسفه صدرایی به نوعی است که کسی نمیتواند مدعی شود ایشان در بیان اسرار عرفانی کتمان و یا تقیه کرده اند. از این رو میدان برای منتقدان باز است تا به نقد اصیل ترین نظرات فیلسوفان و عارفان بپردازند.
شیخ عبدالکریم نمی خواست حوزه با پول سرمایهدارها اداره شود
دفعه اول که به اراک آمدم به دعوت عده ای از ثروتمندان این شهر آمدم. آنها از میرزای شیرازی خواستند و من آمدم. خوشم نمی آمد که زیر فرمان آنها باشم. دلم می خواست مستقل باشم و حوزه مستقلی داشته باشم.
چرا حوزه قم در برابر اشغال ایران سکوت کرد؟
در زمان جنگ جهانی دوم علما که نفوذ سابق خود را از دست داده بودند و نیرویی برای اجرای فتوای جهادی خود نداشتند، سعی کردند به جای توجه به اشغالگران خارجی، به مقابله با فعالیتها و تبلیغات ضددینی گروههای داخلی بپردازند و از فرصت بهدستآمده بعد از رضاشاه، برای احیا و تقویت اسلام و روحانیان استفاده کنند.