یادداشت-یکصدمین سال بازتأسیس حوزه علمیه قم

یادداشت

تدبیر آیت‌الله العظمی بروجردی الزامی کردن درس تعلیمات دینی در دروس ابتدایی

برگرفته از کتاب خاطرات و مبارزات حجت الاسلام فلسفی نوشته علی دوانی منتشره از سوی مرکز اسناد انقلاب اسلامی در سال 1376 در اواخر سال ۱۳۲۵ شمسی مرحوم آیت‌الله بروجردی به من پیام دادند که شاه را ملاقات کنم و بگویم همان طور که در روزنامه‌ها نوشته اند، چون زمینه اجرای لایحه اجباری کردن تعلیمات […]

ابلاغ پیام‌های آیت‌الله العظمی بروجردی به محمدرضا پهلوی

برگرفته از کتاب خاطرات و مبارزات حجت الاسلام فلسفی نوشته علی دوانی منتشره از سوی مرکز اسناد انقلاب اسلامی در سال 1376 مرحوم آیت‌الله بروجردی در سال ۱۳۲۳ شمسی (۱۳ آذرماه) برای عمل جراحی از بروجرد به تهران آمدند و در بیمارستان فیروزآبادی شهر ری بستری شدند و تحت عمل جراحی قرار گرفتند. بعد از […]

تأسیس مدارس دینی و احداث مساجد از سوی آیت‌الله بروجردی

برگرفته از کتاب خاطرات و مبارزات حجت‌الاسلام فلسفی نوشته علی دوانی منتشره از سوی مرکز اسناد انقلاب اسلامی در سال 1376 حمایت از حوزه‌های علمیه موجود و همچنین تأسیس مدرسه دینی در شهرهایی که فاقد حوزه بودند، مورد علاقه و توجه آیت‌الله بروجردی بود. یکی از آن موارد، ایجاد مدرسه دینی در شهر کرمانشاه بود […]

وفات آیت‌الله العظمی بروجردی در خاطرات مرحوم حجت‌الاسلام فلسفی

برگرفته از کتاب خاطرات و مبارزات حجت‌الاسلام فلسفی نوشته علی دوانی منتشره از سوی مرکز اسناد انقلاب اسلامی در سال 1376 در ایام بیماری مرحوم آیت‌الله بروجردی که منجر به وفات ایشان شد، من از تهران به قم آمدم و کسالت ایشان را دیدم، لذا لازم بود در قم بمانم و با پزشکان معالج در کنار ایشان باشم. ایشان در طول مدت اقامتشان در قم وقتی کسالت پیدا می‌کردند، از بیتشان به من تلفن می‌شد و من دو سه نفر از اطبا را...

خاطراتی از آیت‌الله العظمی بروجردی به نقل از مرحوم حجت‌الاسلام فلسفی

برگرفته از کتاب خاطرات و مبارزات حجت‌الاسلام فلسفی نوشته علی دوانی منتشره از سوی مرکز اسناد انقلاب اسلامی در سال 1376 مرجعیت آیت‌الله بروجردی مرحوم آیت‌الله بروجردی در بازسازی حوزه تضعیف شده قم و تربیت علما و مجتهدین و پیشبرد معارف اسلامی در سراسر ایران و جهان، تأثیری چشمگیر داشت. شاید امروز خیلی از جهات آن را به خاطر نداشته باشم، ولی این را می‌دانم که اصل آمدن آن مرد بزرگ روحانی و معنوی به قم،...

توصیه‌های آیت‌الله العظمی بروجردی در نحوه اداره جلسات موعظه در خاطرات مرحوم حجت‌الاسلام فلسفی

برگرفته از کتاب خاطرات و مبارزات حجت الاسلام فلسفی نوشته علی دوانی منتشره از سوی مرکز اسناد انقلاب اسلامی در سال 1376 در همان سالهای اول ورود آیت‌الله العظمی بروجردی به قم، پس از آنکه قرار شد من پیام‌های ایشان را به مقامات دولتی برسانم، آن مرحوم مرا دعوت کردند که روزهای دهه آخر ماه صفر در منزل ایشان منبر بروم. آقای ابوالفضل تولیت، متولی آستانه مقدسه حضرت معصومه(س) نیز پس از اطلاع از این موضوع، دعوت...

توجه آیت‌الله بروجردی به امر خطیر وحدت در بین مسلمانان

برگرفته از کتاب خاطرات و مبارزات حجت‌الاسلام فلسفی نوشته علی دوانی منتشره از سوی مرکز اسناد انقلاب اسلامی در سال 1376 مطلب دیگری که درباره مرحوم آیت‌الله بروجردی بسیار حائز اهمیت است، توجه ایشان به امر خطیر وحدت مسلمانان بود. مؤكداً باید بگویم کوشش رسمی برای وحدت مسلمانان، یعنی تأسیس و توسعه دارالتقریب (دارالتقریب مؤسسه‌ای بود که به منظور نزدیکی و گفتگو بین مذاهب اسلامی در قاهره و حدود سال ۱۳۲۵...

تدبیر آیت‌الله العظمی بروجردی الزامی کردن درس تعلیمات دینی در دروس ابتدایی

تأسیس مدارس دینی و احداث مساجد از سوی آیت‌الله بروجردی

اهتمام آیت‌الله بروجردی در مقابله با فعالیت بهاییان در کشور

برگرفته از کتاب خاطرات و مبارزات حجت‌الاسلام فلسفی نوشته علی دوانی منتشره از سوی مرکز اسناد انقلاب اسلامی در سال 1376 ماجرای بهایی‌ها در مسأله بهایی‌ها آیت‌الله بروجردی در یک فشار شدید افکار عمومی واقع شده بود. مرتبا از ولایات نامه می‌آمد که مثلا فرماندار این جا بهائی است و یا رئیس فلان اداره بهائی است و چه‌ها که نمی‌کند. این گونه شکایات، آیت‌الله بروجردی را بر آن داشت که جدا وارد عمل...

ناگفته‌هایی از سلوک شخصی مرحوم آیت‌الله ری‌شهری

یکی از نزدیکان و همکاران علمی و سیاسی آیت‌الله ری‌شهری به مناسبت فوت ایشان نوشت: محبت او به اهل بیت و بخصوص امام حسین (ع) فوق العاده بود. مقید بود عرفه و نیمه شعبان به زیارت کربلا برود. اوایل وزارتش روزهای عاشورا در منزلش، مجلسی طلبگی می‌گرفت و مرحوم سیبویه را دعوت می‌کرد و او به سبک عراقی روضه میخواند. آقای ری‌شهری هم مثل بقیه لخت میشد هروله میکرد و سینه میزد. بعدها این مجلس گسترده و رسمی و هر ساله...

تأملاتی در احتیاطات حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی

سایت مباحثات تأمل اول؛ در مسیر احتیاطات میرزای بزرگ و شیخ اعظم مؤسس حوزه علمیه قم در بحث پیرامون دومین از مقدمات انسداد به مبنای استادش میرزای شیرازی بزرگ (صاحب فتوای تحریم تنباکو) کرده و از روش استادش نتیجه گرفته که حتی اگر فقیهی غالبا به احتیاط قائل شود، باز هم اختلالی در نظام مسلمین و اعمال مذهبی آنان ایجاد نمی‌شود و از همین رو، این ‌چینی انسدادیون برای رد نظریه انفتاح در عمل...

تاریخ و سیر تحول حوزه علمیه قم در دوران معاصر

پايگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آيت‌الله‌العظمی سيدعلی خامنه‌ای (مد‌ظله‌العالی) : پژوهش و نگارش مدخل «حوزه علمیه» در «دانشنامه جهان اسلام» - كه رهبر انقلاب مؤسس آن به‌شمار می‌رود- به تازگی پایان یافته است. این مقاله‌ی مفصل، پس از ذكر كلیاتی مهم درباره حوزه علمیه، به بررسی دقیق‌تر پیرامون حوزه‌های علمیه اثرگذار و جریان‌ساز در تاریخ شیعه می‌پردازد كه هریك در گوشه‌ای از...

پیشینه حوزه علمیه قم در دوران متأخر

هادی شاملو کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی در غالب موارد مرحوم حاج شیخ عبدالکریم حائری‌(ره) را مؤسس حوزه علمیه قم می‌نامند. این تعبیر که خالی از مسامحه نیست، به این معنا نیست که تا پیش از این تاریخ، حوزه علمیه قم وجود نداشته است، بلکه باید گفت که حوزه علمیه قم تا پیش از عصر زعامت حاج شیخ عبدالکریم، مرکزیت علمی‌ و فقهی نداشته است. شهر قم از جمله مکان‌های مورد توجه اهل بیت‌‌(ع)...

آیت‌الله شیخ عبدالکریم حائری در کلام رهبری

برگرفته از کتاب فقیه موسس صفحات 238 و 239 کتاب «منشور حوزه و روحانیت» جلد 6 - آیت‌الله خامنه‌ای: حوزه علمیه قم به دست مردی بزرگ و برگزیده‌ای از برگزیدگان خدا (مرحوم آیت‌الله العظمی حائری) کار گذاشته شد و این حوزه بعنوان یک مرکز، برای همه طالبان به وجود نام حاج شیخ باید ابقاء و حفظ شود. وجود حاج شیخ، خیلی مبارک بوده؛ شما ببینید ایشان سال ۱۳۶۰ قمری به قم آمده و تقریبا شصت سال بعد یعنی سال ۱۳۹۹ قمری، از...

آیت‌الله شیخ عبدالکریم حائری در کتاب یادنامه استاد شهید مرتضی مطهری

برگرفته از کتاب فقیه موسس صفحات 434 تا 436 گویا همین امر باعث شد که مرحوم مطهری در حالی که هنوز بچه طلبه مبتدی بود روانه حوزه علمیه قم گردد و اگر چه از آن حوزه نیز ضربه‌های کاری خورده بود و آسیب فراوان دیده بود اما باز هم به جهت کاردانی و بردباری و مجاهدت مؤسس آن، آیت‌الله حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی به حیات خود ادامه می‌داد و بازار دانش در آنجا رونق داشت. پیداست مقاومت و اقبال مرحوم مطهری به علوم...

آیت‌الله شیخ عبدالکریم حائری در کتاب هفتاد نوشته آیت‌الله بدلا

برگرفته از کتاب فقیه موسس صفحات 249 تا 251 در کتاب «هفتاد سال» تألیف آیت‌الله بدلا می‌نویسد: متن تلگرام آیت‌الله شیخ عبدالکریم حائری که در تاریخ ۱۱ تیر ماه ۱۳۱4 به رضاخان مخابره شد چنین است: حضور مبارک اعليحضرت شاهنشاهی خلدالله ملکه. بعد از تقدیم ادعيه خالصانه، مشهود خاطر همایونی بوده که احقر همیشه تعالی و ترقی دولت علیه را منظور داشته و اهم مقاصد می‌دانستم. فعلا هم به همین نظر عرضه می‌دارد:...

نوروز، ظهور و حاج شیخ عبدالکریم در اشعار امام خمینی

در دیوان شعر امام خمینی، اشعار بلندی تحت عنوان «بهاریه» وجود دارد که مربوط به سال‌های تقارن عید نوروز و نیمه شعبان است. در اشعار امام، اصولا مساله ظهور حضرت حجت(عج) ارتباط نزدیکی با نوروز و آغاز بهار دارد. در یکی از همین اشعار است که امام، گریزی به موسس حوزه علمیه قم در قرن اخیر، آیت‌الله حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی، به‌عنوان زمینه‌ساز ظهور می‌زنند. قسمت‌هایی از یکی از بهاریه‌ها چنین...

تاریخچه‌ای از توطئه رژیم شاه برای اشغال مدرسه فیضیه قم

مدرسه فیضیه از بناهای عهد صفویه است که در جنب صحن کهنه حرم مطهر حضرت معصومه (س) در قم بنا شده است. تاریخ بنای آن را سال 934 ﻫ.ق ذکر کرده‌اند و بنای فعلی آن پس از تخریب بنای قبل در سال 1213 ﻫ.ق ساخته شده است. به آن مدرسه فیضیه می‌گویند زیرا جناب ملا محسن فیض کاشانی (ره) از علمای بزرگ شیعی چندی در آن ساکن بوده (و یا در بنای آن نقش داشته است). مدرسه فیضیه تا قبل از عزیمت حضرت آیت‌الله العظمی حائری (ره) مؤسس حوزه...

روایتی از تأسیس حوزه علمیه قم توسط آیت‌الله حائری یزدی

آیت‌الله شیخ رضا استادی می‌گوید: دوران مرجعیت حاج شیخ مصادف با سلطنت رضا پهلوی بود. ایشان با مدیریت و درایتی که به کار گرفت توانست این مقطع زمانی پر آشوب و خفقان را به نحو احسن و با عزت و اقتدار نسبی پشت سر گذارد. و با توجه به شرایط زمانی و مکانی آن روز از حریم دین، حوزه، روحانیت و مردم حراست کند. تأسیس حوزه علمیه قم در سوم فروردین ماه 1301 شمسی، یکی از وقایع مهم تاریخ معاصر ایران بود که شخصیت کم‌نظیری...

...